ارزیابی فنی و اقتصادی تولید گل گلخانه ای در استان خوزستان

استان خوزستان از نظر سطح زیر کشت گلدرگلخانه و فضای باز مقام چهارم را در کشور دارد. متغیرهای مختلفی در تولید محصولات گلخانه ای اثر دارند. در این تحقیق اثر دو متغیر نوع محصول شامل رز و مریم و سطح زیر کشت گلخانه با سه سطحکوچک(مساحت کمتر از 2 هکتار)، متوسط(مساحت 2 تا 4 هکتار) و بزرگ(مساحت بیشتر از 4 هکتار) بر شاخص های انرژی و اقتصادی گلخانه ها بررسی شد. این پژوهش در سال 1390 در استان خوزستان با استفاده از نمونه گیری تصادفی توسط آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و تکمیل پرسشنامه توسط 24 بهره بردار گلخانه های گل شاخه بریده انجام شد. نتایج ارزیابی اقتصادی نشان داد برای گل شاخه بریده رز بیشترین میزان نسبت فایده به هزینه18/2 و بیشترین مقدار نرخ بازده داخلی 110 درصددر نرخ بهره 12 درصد و در سطح گلخانه کوچکمی باشد.همچنین کمتریننسبت فایده به هزینه 43/1و کمترین مقدار نرخ بازده داخلی 65 درصددر نرخ بهره 24 درصد و در سطح گلخانه متوسطمی-باشد. نتایج برای گل شاخه بریده مریم نشان می دهد که بیشترین نسبت فایده به هزینه به مقدار08/1و بیشترین مقدار نرخ بازده داخلی 20 درصددر نرخ بهره 12 درصد و در سطح گلخانه کوچک می-باشد. کمتریننسبت فایده به هزینه برای گل مریم85/0می باشد که در نرخ بهره 24 درصد برای سطح گلخانه های متوسط و بزرگ بود. کمترین مقدار نرخ بازده داخلی به مقدار 5 درصددر نرخ بهره 24 درصد و در سطح گلخانه بزرگمی باشد. نتایج تحلیل انرژی نشان داده است که شاخص بهره وری انرژیدر تولید رز و مریم به ترتیب 2/1 و 90/0 شاخه گل بر مگاژول بود. بهره وری انرژی در تولید گل رز بالاتر از مریم بود. نتایج تجزیه واریانس این شاخص در تولید رز و مریم گلخانه ای اختلاف معنی دار نشان می دهد. با توجه به نتایج بدست آمده کشت گل رز در سطح کوچک در گلخانه-های منطقه مورد مطالعه بهترین انتخاب برای بهره برداران گلخانه-ها می باشد.توجه به نکات مدیریتی در سیستم تولید محصولات کشاورزی برای کاهش هزینه ها و افزایش بهره وری انرژی ضروری است.به نظر می رسد آموزش و آگاه سازی کشاورزان بیشترین اثر را بر استفاده بهینه از نهاده ها و جلوگیری از مصرف غیرضروری نهاده ها دارد که سبب کاهش هزینه های غیر ضروری و بهینه سازی مصرف انرژی می شود.